|
Asgari ücret, iş sözleşmesi ile çalışan ve İş Kanunu’nun kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin ekonomik ve sosyal durumlarının düzenlenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile ücretlerin asgari sınırları en geç iki yılda bir belirlenir. Komisyon kararları kesindir. Kararlar Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer.
İşçilerin aylık ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkasına devir ve temlik olunamaz. Ancak, işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar bu paraya dahil değildir. Nafaka borcu alacaklılarının hakları saklıdır.
Yapılan ödemenin ücret sayılabilmesi için:
- İşin işverene bağlı olarak yapılmış olması gerekir.
- Belli bir iş yerine kanunen bağlı olmak gerekir.
- Hizmet karşılığı bir ödeme yapılmış olması gerekir.
2. Aylık Ücret Bordrosu Şekli: Ücret bordrosu: Aylık olarak işveren tarafından ödenen ücretler ile yapılan kesintileri göstermek üzere düzenlenmesi zorunlu olan belgedir. Belgeyi işveren ve işçi imzalar. Bordro muhasebe kayıtlarında esas alınan belgeler arasındadır.
Ücret bordrosunda en az bulunması gerekli olan bilgiler şunlardır:
- İş yeri sigorta sicil numarası
- Sigortalının adı, soyadı ve sicil numarası
- Ücretin alındığına dair sigortalının imzası
- Bordronun ilişkin olduğu ay ve ücret ödenen gün sayısı
- Sigortalının günlük kazancı ve ödenen ücret tutarı
- İşverenin imzası
3. Normal Ücret Hesaplaması: Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok 45 saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, iş yerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Tarafların anlaşması ile çalışma süresi, iş yerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir.
Çalışma sürelerinin yukarıdaki esaslar çerçevesinde uygulama şekilleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir. Sağlık kuralları bakımından günde ancak yedi buçuk saat ve daha az çalışılması gereken işler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.
2010 yılı için sigortalı 16 yaşından büyük çalışanlar için asgari ücretin aylık brüt tutarı, 2010 yılının ilk yarısında 729 TL, ikinci yarısında ise 760,5 TL’dir.
2010 yılı için sigortalı 16 yaşından küçük çalışanlar için asgari ücretin aylık brüt tutarı, 2010 yılının ilk yarısında 621 TL, ikinci yarısında ise 648 TL’dir.
Güncel Asgari ücretler >>>>>
İşçiden yapılacak kesintiler:
1. SSK primi işçi payı = Brüt ücret X %14
2. İşsizlik sigortası işçi payı = Brüt ücret X %1
3. Gelir vergisi matrahı = Brüt ücret - (SSK işçi payı + işsizlik sigorta işçi payı)
4. Gelir vergisi = Gelir vergisi matrahı X %15
5. Damga vergisi = Brüt ücret X %06
6. Kesintiler toplamı = İşçi payı + işsizlik sigortası işçi payı + Gelir vergisi + Damga vergisi
7. Net ücret = Brüt ücret – Kesintiler toplamı
İşverenden yapılacak kesintiler:
1. SSK Primi işveren payı = Brüt ücret x %[19 + ( tehlike sınıfı / 2 )]
2. İşsizlik sigortası işveren payı= Brüt ücret X %2
 Asgari geçim indirimli ücret bordrosu düzenlenme ve muhasebe kayıtları >>>>>
Ücret bordrosu düzenleme ve muhasebe kayıtları >>>>>
Ücret bordrosu düzenleme örneği >>>>>
4. Asgari geçim indirimi hesabı: 2008’den itibaren her yıl gelir vergisinden asgari geçim indirimi indirilecektir. İndirilen tutar çalışana işveren tarafından ödenir. 16 yaşından küçük çalışanlar da asgari geçim indirimden faydalanır.
Asgari geçim indirimi tutarları >>>>>
5. Fazla Mesai Ücreti Hesaplaması: Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, İş Kanunu’nda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırk beş saati aşan çalışmalardır. Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının % 50 yükseltilmesi suretiyle ödenir. Milli bayram ve tatil günlerinde çalışmazlarsa o günün ücreti tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücret ödenir. Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir. Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamaz.
6. İzinli ve Raporlu Ücret Hesaplaması: İzinli ücret hesaplanmasında, iş kazaları ve meslek hastalıkları prim oranları düşülerek hesaplanır. Yani SSK işveren primi % 18 alınır. Raporlu olup çalışmayan işçilere, raporlu olduğu günlere ait ücretleri SSK öder. Mesela bir ay içinde sağlık nedeniyle 12 gün raporlu olan işçinin ücreti 18 gün üzerinden hesaplanır. Raporlu olunan 12 günlük kısma ise SSK tarafından ücret ödenir.
7. İşçi Aylık Hesap Pusulası: İşveren, ücret olarak iş yerinde veya bankaya yaptığı ödemelerle ilgili olarak işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya iş yerinin amblemi olan bir pusula vermek zorundadır. Bu belgede şunlar yer alır:
- İşveren ve isçiye ait bilgiler
- Ödeme günü
- Ait olduğu dönem
- Ödenen ek ücretler
- Mahsup edilen vergiler, sigorta primleri, avanslar
- Mahsup edilen nafaka ve icra kesintileri
Ücret Tediye Bordrosu, diğer kanunlara göre defter tutmak mecburiyetinde bulunmayan işverenler, Kurum’a verdikleri "Aylık Prim ve Hizmet Belgesi"nde yazılı olanları doğrulayıcı nitelikte olmak üzere aylık ücret tediye bordrosu düzenlemekle yükümlüdür.
Aylık ücret tediye bordrosunda:
- İş yerinin sicil numarası
- Bordronun ilişkin olduğu ay
- Sigortalının adı, soyadı
- Sigortalının T.C. Kimlik Numarası
- Sigortalının sigorta sicil numarası
- Ücret ödenen gün sayısı (Ücret aylık olarak ödenmiş ise gün sayısı 30 gündür.)
- Sigortalının ücreti (Aylık, haftalık, gündelik, saat veya parça başı ücreti )
- Ödenen ücret tutarı
- Ücretin alındığına dair sigortalının imzası
Hususlarının bulunması zorunludur.
8. Yıllık Ücretli İzin Defteri: İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Bu izinler işveren tarafından bölünmez sürekli olmalıdır. Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.
İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi:
- 1-5 yıla kadar (Beş yıl dahil) olanlara 14 günden
- 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden
- 15 yıl (Dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz.
Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir. İşveren, yıllık iznini kullananlara, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.
Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir.Yıllık iznini şehir dışında geçirmek isteyenler bu durum belgelediklerinde gidiş ve dönüşleri için toplam dört güne kadar ücretsiz izin verilmesi zorunludur. İşveren, iş yerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır.
|
